De Spelwijzer
Altijd voorzien van actieve ideeën voor je theaterlessen.
De spelwijzer is een collectie speloefeningen uit de praktijk. Alle oefeningen zijn naar eigen inzicht aan te passen, uit te breiden en/of te combineren voor verschillende lespraktijken binnen de theatrale context.
…
Filter op categorie
Faal-bal
Leestijd: < 1 minutenDit is eenvoudig bal-spelletje, maar het heeft twee belangrijke wendingen. Ten eerste kan niemand de bal vangen en ten tweede moet de groep het onvermogen de bal te vangen van iedere vanger toejuichen! De bal wordt naar een persoon gegooid....
Schielijke Schreeuw
Leestijd: < 1 minutenAlle spelers staan in een kring en kijken naar de grond. Op het teken van de spelleider heft iedereen zijn hoofd op en kijkt naar rechts, naar links, of recht naar voren. Steeds wanneer twee mensen elkaar in de ogen kijken schreeuwen zij zo...
Dieren Manieren
In deze speloefening spelen we dieren en is er een even aantal spelers nodig. Iedere speler krijgt een dier toebedeelt, maar zorg ervoor dat er van elk dier twee zijn en dan niemand weet welke andere speleer welk dier is. Iedereen verplaatst zich ... ... Meer...
4 Hemelse Personages
Alibaba en veertig rovers
Iedereen in een kring. We gaan een ritme creëren door allemaal samen 'Ali Baba en veertig rovers' te herhalen. Eén persoon begint een gebaar te maken op dit ritme, bijvoorbeeld door met de linkerhand op het hoofd te tikken. Wanneer de zin wordt ... ... Meer...
Biblibiblibob 2
Dit is een variatie op Biblibiblibob 1 Alle spelers staan in een kring. Één van de deelnemers neemt plaats in het midden. Hij kijkt naar een willekeurige speler en zegt ‘Biblibiblibob’. De speler in de kring moet – voordat de speler in het midde... ... Meer...
Insecten Instinct
Benoem insecten om emoties op te roepen Gebruik insecten in je geleide fantasie om om bepaalde emoties op te roepen bij de speler. Insecten kunnen bij mensen zeer uiteenlopende negatieve als positieve gevoelens oproepen. Denk aan verwondering, gel... ... Meer...
Daar staat in de duinen
Een andere pet opzetten
Een uitdagende improvisatie opdracht en perfecte oefening voor personage-onderzoek.Er wordt een scène gestart, gespeeld door 2 tot 4 spelers. Halverwege de scène onderbreekt de spelleider en alle personages worden vervangen door nieuwe spelers. De... ... Meer...
Bijvoeglijke voornamen
Leestijd: < 1 minutenUitstekende warming-up die ook een nieuwe groep helpt om elkaars namen te leren. Iedereen staat in een kring. De eerste persoon zegt zijn naam en verzint er een bijvoeglijk voornaamwoord bij dat begint met dezelfde beginletter als zijn/haar...
Levendige Lettergrepen
Leestijd: < 1 minutenUitstekende warming-up die ook een nieuwe groep helpt om elkaars namen te leren. Iedereen staat in een kring. De eerste persoon zegt zijn naam en maakt een gebaar (een handeling) bij iedere lettergreep. Merel heeft 2 lettergrepen, dus ze doet...
Accepteer de adapdaties
Leestijd: < 1 minutenZet iedereen in een grote cirkel. Een speler begint met een klein gebaar, misschien met een klein geluidje. Zijn of haar buurman probeert dan precies hetzelfde te doen. Enzovoort. Hoewel we verwachten dat het gebaar/geluid niet zal veranderen,...
Kleur bekennen
10 Vingers
Leestijd: < 1 minuten Leuk spel om elkaar te leren kennen in een nieuwe groep. Alle spelers in een cirkel, met allemaal 10 vingers in de lucht. Begin één voor één persoonlijke vragen te stellen waarop enkel ja-nee-antwoorden mogelijk...
Drietal dingen
Leestijd: < 1 minutenDeze warming-up kan in een kring of met inspringen vanaf de zijkant. Een speler biedt iets aan; bijvoorbeeld ‘Ik ben een plakje kaas’. Een tweede speler springt in en voegt iets toe aan dit aanbod. Bijvoorbeeld “Ik ben...
Categorieën Concentratie Cirkel
Iedereen staat in een kring. Kies een willekeurige categorie (bijvoorbeeld een automerk, meisjesnamen, soorten voedsel, planten, etc). De eerste speler noemt een voorbeeld binnen de categorie en wijst naar iemand anders. Blijf deze persoon aanwij... ... Meer...
Drie zinnen scènes
Intentie Stadia
Bedenk met elkaar een (korte) gebeurtenis, die kan verlopen in vijf stadia en bespreek welke verschillende intensies er in welk stadium verwerkt worden.Terwijl de speler de handeling uitbeelden, klappen de andere spelers aan het begin van ieder stad... ... Meer...
Zip Zap Zop 2.0
Wijzende Vingers Alle spelers staan in een een kring voor de warming up Zip Zap Zop. Bij de ervaren spelers vast wel bekend, maar dit keer gaat het net even wat anders.Tegen de klok in wijzen de spelers om de beurt een willekeurige speler aan de ... ... Meer...
De Concentratie Lift
Leestijd: < 1 minuten Laat een aantal spelers naast elkaar staan in een rij. Zij staan in een lift. Op een bepaalt moment gaat de liftdeur open en zijn de spelers op de juiste etage. De spelleider kan dit bijvoorbeeld aangeven door ‘ping!’ te roepen....
Mevrouw de Vries loopt over straat
Alle spelers staan in een kring.Samen gaan zij een dag uit het leven van Mevrouw de Vries uitbeelden. Een stapelverhaal. Denk hierbij aan het spelletje "Ik ga op vakantie en ik neem mee...", waarbij de reeks steeds een woord lange... ... ...
De Hooligan
Energie oppompen in 8-4-2-1-Yeah! 1...2...3...4...5...6...7...8 Alles spelers staan in een grote kring. De benen staan ietwat uit elkaar en de armen hangen langs het lichaam. Iedereen balt tegelijk zijn rechter vuist en slaat deze acht keer in de ... ... Meer...
Driehoeks Formatie
De spelers lopen door de ruimte. Ze kiezen allemaal twee andere spelers in gedachten en mogen van elkaar niet weten wie ze in hun hoofd hebben. Vervolgens proberen ze met deze twee spelers een driehoek te vormen in de ruimte. Omdat iedereen di... ... Meer...
De stoel van Stanislavski
De stoel van Stanislavski Door middel van inleving kunnen de spelers hun overtuigingskracht oefenen. Eén speler neemt plaats op een stoel. De andere spelers krijgen de opdracht - om zonder de stoel of de speler op de stoel aan te raken - zijn p... ... Meer...
Hier en nu
Leestijd: 2 minuten Hoe geraak je in het hier en nu? Aan de hand van drie oefeningen rondom horen, zien en voelen halen we de leerling ‘uit het hoofd‘ en naar het ‘hier en nu‘. De leerlingen zitten recht op een stoel. Met de voeten plat op de...
De Emotie Bus
Leestijd: < 1 minutenIn de ruimte staan stoelen opgesteld in de vorm van een bus. Een gangpad in het midden, een lange achterbank en vooraan een stoel voor de chauffeur. Eén van de leerlingen neemt plaats op de chauffeursstoel. De andere leerlingen zitten...
Tekst manipulatie
Om de beoogde betekenis van een tekst naar voren te laten komen, kan het interessant zijn de tekst door middel van manipulatie te onderzoeken. Door bijvoorbeeld een deel van de tekst te veranderen of de samenstelling ervan te hervormen. Hierdoor vera... ... ...
Ho-Ching-Tjak
Leestijd: < 1 minuten Ga in een kring staan en een speler begint met een HO. Met een HO gaan de armen in een vloeiende opwaartse beweging omhoog; met de handen bijeen als een Samurai zwaard. De twee directe buren reageren met een CHING. Zij doen de de handen...
Paniek Fabriek
Stuur één speler naar de gang. Hij/zij speelt de laatkomer. Met de overige spelers bedenk je een reden of smoes voor de laatkomer. Hoe gekker, hoe leuker. Bijvoorbeeld: Ik werd ontvoerd door aliens. Of ik werd omvergevlogen door een papegaai. Dan be... ... Meer...
Brandende Flat
Deze opdracht wordt (hoe moeilijk ook) in totale stilte gespeeld. Splits de groep in tweeën. Spelers uit groep 1 nemen allemaal een stoel en zetten deze in een kleine kring. Ze gaan op de stoel staan met de gezichten naar elkaar toe. Ze staan ... ... Meer...
Beelden Battle
Verdeel de groep in twee gelijke teams. (bij een ongelijk aantal kun je steeds één persoon door wisselen of als jurylid aanwijzen) Team A en Team B strijden in drie rondes in de Beelden Battle. Ronde 1 - Locaties Team A draait zich om en st... ... Meer lezen?...
Iedereen heeft schoenen!
De spelers zitten op stoelen in een kring. Eén speler staat in het midden van de kring. Deze speler benoemt uiterlijke of innerlijke kenmerken aan de hand van de zin; 'Iedereen die....' (zwarte schoenen draagt, een huisdier heeft, op voetbal z... ... Meer...
Slowmotion Stoelendans
Alle spelers zitten op een stoel, op een willekeurige plek, verspreid door de ruimte. Eén speler staat op en loopt naar het midden van de ruimte. Vanuit dat punt mag deze speler enkel nog in slow motion (of in ieder geval zo langzaam mogelijk) doo... ... Meer...
Emotionele tafel
Leestijd: < 1 minutenEr staat een tafel met vier stoelen. Bij iedere stoel ligt een emotie kaart. Deze ligt gesloten op tafel. Op elke stoel gaat een speler zitten. De spelleider geeft de spelers een situatie en rolverdeling. Bijvoorbeeld; A en B zijn de vader en...
Ontwaken
Afwas blues
Organisatie Verdeel de leerlingen door de ruimte. De leerlingen spelen alleen en dragen een neutraal masker. Opdracht stap 1. De leerlingen spelen op aangeven van de docent/ spelleider verschillende handeling uit. (afwassen, ... ... Meer lezen?...
Dode Kakkerlak
Organisatie: Verdeel de groep in duo’s, Ieder duo bestaat uit A en B. Let op, dat duo’s in kracht aan elkaar gewaagd zijn en elkaar een beetje vertrouwen. Leg de volgende vier figuren uit en laat de spelers dit meteen mee doen: De Koala Speler 1 s... ... Meer...
Bitse Brocolli
Leestijd: < 1 minutenOrganisatie Verdeel de groep in duo’s. De ene speler is A de ander B. Zet spelers A in een kring met de ruggen naar elkaar toe gericht. De spelers B gaan hier tegenover staan. Zo ontstaat er een binnen en een buiten kring. Om de zoveel...
‘Toen ik vanmorgen wakker werd…’
Benodigdheden: Een bel (of ander object met kort en luid geluid). Verdeel de groep in Duo’s. Ieder duo bestaat uit A en B. Persoon A gaat een verhaal vertellen. Dit verhaal begint met de zin; ‘Toen ik vanmorgen wakker werd..” en gaat vanuit daa... ... Meer...
Koppel-Contest
Leestijd: < 1 minuten Verdeel de groep in groepjes van 5 of 6 en verdeel deze groepjes door de ruimte. Iedere groep kiest 1 jury lid. Dit jurylid heeft pen en papier en doet verder niet mee aan de opdracht. De overige groepsleden krijgen van de docent/...
Klap lastig
Streef in deze oefening naar eenheid door alle handelingen samen, tegelijk, met elkaar te doen. Ga in een kring staan met de zijkanten van de voeten tegen elkaar aan. Buk allemaal voorover en klap tegelijk twee keer in de handen. Na iedere act... ... Meer...
Kauwgom Karkassen
Zoek een plekje in de ruimte. Zittend of liggend. Stel je voor dat je lichaam gemaakt is van kauwgom. Er wordt op de kauwgom gekauwd en je veranderd in een vormloze massa. De kauwgom wordt opgeblazen en het kauwgom karkas knalt uit elkaar. Om... ... Meer lezen?...
Elastiek fysiek
Je lichaam is van elastiek. Het elastiek wordt helmaal opgerekt. Wanneer het wordt losgelaten, krimpt het weer in elkaar tot zijn uitgangspositie Vervolgens kan dit ook met verschillende lichaamsonderdelen die los van elkaar worden uitgerekt e... ... Meer...
Gummi Gelaat
Leestijd: < 1 minutenGa in een kring staan in een neutrale, ontspannen houding. Open je ogen en mond een aantal keer zo groot mogelijk. Trek je ogen, neus en mond daarna zo veel als mogelijk samen. Open je mond een aantal keer waarbij je de onderkaak zo ver als...
Los Losser Lost
Leestijd: 2 minutenStap 1 Sta in een lichte spreidstand. Trek op een inademing de schouders zo hoog als mogelijk op. Op een uitademing laat je de schouders in één keer los. Stap 2 Vouw de handen in elkaar en duw ze met de handpalmen naar voren. Beweeg je...
Wervelkolom
Leestijd: < 1 minuten Ga staan in een subtiele spreidstand. Draai met de romp kleine en grote cirkels vanuit het midden. Probeer het middel en de heupen stil te houden Hierbij kan het fijn zijn om de handen op de heupen te plaatsen om deze beweging te isoleren. Doe...
Biblibiblibob.
Leestijd: < 1 minuten Alle spelers staan in een kring. Één van de deelnemers neemt plaats in het midden. Hij kijkt naar een willekeurige speler en zegt ‘Biblibiblibob’. De speler in de kring moet – voordat de speler in het...
Wie van de drie?
Leestijd: < 1 minuten Drie spelers bereiden hetzelfde personage voor. Een biografie van het personage is vooraf op papier uitgewerkt. Bijvoorbeeld middels de Proust questionnaire Om beurten presenteren zij zichzelf aan de ander.”Ik ben…(naam,...
Ellebogenwerk (sit-ups)
Leestijd: < 1 minutenGa liggen op je rug. Zet je voeten plat op de grond, de knieën gebogen. Laat, met je handen langs je oren, je hoofd en schouders langzaam omhoog komen met je handen. Maak hierbij je rug mooi rond door de kin op de borst te houden. Kom...
Reproduceren van personage en tekst
Voorafgaand aan het spelen van een scène. Ga zitten op een stoel op een willekeurige plek in de ruimte. Sluit je ogen. Concentreer je op het personage. Neem een houding aan die het personage typeert. Open je ogen weer. De docent stelt de volgend... ... Meer...
Beeldendans
Iedereen loopt/rent kriskras door de ruimte. Op een teken springen zij (na een paar passen) in een pose en daarmee vormen ze een impulsief standbeeld. Breng het standbeeld tot leven door geleidelijk in en uit te ademen. Vul het be... ... Meer lezen? Dit artikel...
Geleide Projectielen
Iedereen loopt kriskras door de ruimte. Gebruik de hele ruimte en loop niet in cirkels of rechte lijnen. Met een rechte rug, de schouders naar achteren en de focus vooruit. Zorg voor een goede concentratie op elkaars aanwezigheid in de ruimte.Op he... ... Meer...
Dubbelspel
Maak duo's Improviseer twee scènes door elkaar heen. Eerst nog fysiek geschieden door te schakelen tussen twee eenvoudig aangeduide locaties. Later worden de locaties in elkaar geschoven en worden de twee scènes letterlijk door elkaar gespeeld. D... ... Meer...
Benen strekken
Leestijd: < 1 minuten Ga liggen op de rug. Til het linkerbeen op en leg het naar buiten. Vervolgens weer aansluiten bij het rechterbeen. Wissel dit af met het rechterbeen. Doe vervolgens hetzelfde met allebei de benen tegelijk. Kruis dan het rechterbeen over het...
Neutraal staan
Leestijd: < 1 minuten Ga staan in een subtiele spreidstand. De armen hangen langs het lichaam en het hoofd staat recht boven het denkbeeldige centrum van het lichaam….
Zonnegroet (12 stappen)
Leestijd: 3 minuten Beginpositie: Ga rechtop staan, met rechte ruggengraat en de schouders ontspannen. Je voeten staan op heupbreedte afstand van elkaar. Je knieën zijn gestrekt, maar staan niet op slot. Je armen bevinden zich ontspannen naast je lichaam. 1. Adem...
Zonnig groetje (simpel)
Leestijd: < 1 minuten Hier een versimpelde zonnegroet. Herhaal de routine meermaals indien gewenst. Ga op de buik liggen. Plaats de handen naast de schouders en duw het bovenlichaam omhoog tot beide armen gestrekt zijn. Het lichaam vormt dan een halve cirkel. Breng...
Rugbruggen
Leestijd: < 1 minuten Ga liggen op de rug. Plaats de handen met de handpalmen op de grond naast het hoofd. Laat dan de buik omhoog komen en ten slotte het hoofd. Het lichaam wordt door de handen en voeten ondersteund; als een brug. Eventueel kun je proberen om...
In de rol verplaatsen
Ga liggen op de grond met de ogen gesloten. Probeer je zoveel mogelijk in te leven in je rol. De spelleider loopt door de ruimte en stelt vragen aan de spelers. Als je een vraag krijgt probeer dan onmiddellijk vanuit je rol antwoord te geven.Variat... ... Meer...
Rolinterview
Leestijd: < 1 minutenEen rolinterview kun je doen in tweetallen. Hierbij interviewt de ene speler de ander in zijn/haar rol, door verschillende vragen te stelen over alles wat interessant of relevant kan zijn. De geïnterviewde antwoord eveneen vanuit zijn...
Isolaties
Leestijd: 2 minuten Begin met neutraal staan* en beweeg achtereenvolgens de volgende lichaamsdelen separaat op de volgende wijze: HoofdNaar voren beweging zonder daarbij de rest van het lichaam mee te bewegen . Weer terug en dan links naar opzij en weer terug. Naar...
Spaghetti fantasie
Geleide fantasie: Loop kriskras door de ruimte, willekeurig, door elkaar. Beeld je vervolgens het volgende in. Stel je voor: Je hebt al heel lang niets gegeten. Je gaat ergens zitten en krijgt zomaar een groot bord vol met spaghetti en je moet h... ... Meer...
Kat-Koe Beweging
Leestijd: < 1 minutenKom op handen en knieën, de handen recht onder de schouders, de knieën recht onder de heupen. Trek de denkbeeldige staart tussen de benen door naar voren, zodat het bekken kantelt. Duw dan de rest van de rug omhoog, ook het gebied...
Personage oriëntatie
Het oriënteren op een personage kan op verschillende manieren. Hier een paar suggesties. Observatie 1 Elke speler wordt afzonderlijk geobserveerd tijdens het spelen van een scène. Vervolgens worden de observaties naast elkaar gelegd en wo... ... Meer...
Rolinterview
Leestijd: < 1 minuten Een rolinterview kun je doen in tweetallen. Hierbij interviewt de ene speler de ander in zijn/haar rol, door verschillende vragen te stelen over alles wat interessant of relevant kan zijn. De geïnterviewde antwoord eveneen vanuit zijn...
Bijkrabbelende kat
Leestijd: 2 minutenGa liggen op je buik met je armen over elkaar onder je hoofd. Je hoofd rust op één kant van je gezicht. Je bent nu een kat. De kat ontwaakt. Langzaam draait hij alleen zijn kop rond. Plots ziet hij een vogel en volgt het met zijn ogen....
Alterego’s
Twee stoelen. Op de ene stoel is de speler zichzelf. Op de tweede stoel improviseert hij zijn alter ego; een denkbeeldig personage. Door op een specifieke stoel te gaan zitten maakt de speler duidelijk wie van de twee hij speelt. Het kan eventueel oo... ... ...
De vragen van Proust
Leestijd: 2 minuten De Proust-vragenlijst is een lijst met vragen naar je persoonlijkheid. De vragenlijst is vernoemd naar de bekende schrijver Marcel Proust, die leefde van 1871 tot 1922. De lijst wordt – door de Franse herkomst van Proust – ook wel...